شرکتهای تضامنی ـ بخش اول

شرکتهای تضامنی

تاریخچه :

          بحث مربوط به شرکتهای تجاری در ایران همراه با نفوذ کشورهای غربی و استعمارگر شکل گرفته است .  استعمارگران برای چپاول ثروتهای ملت ایران در بخشهای نفت ، تجارت ، معدن ، راه آهن و امثال اینها  شرکتهایی را در کشور تاسیس کردند و اقدام به فعالیتهای تجاری خارجی و ایرانی نیز مشکلاتی را برای   کشور بوجود آورده بود. در این راستا اولین قانون تجاری در ایران در سال 1303 حدود یکصد سال بیش  درباره شرکتهای تجاری بحث کرده است. در سال 1304 قوانین خاصی به تصویب مجلس شورای ملی آن  زمان قرار گرفت که وضعیت شرکتهای تجاری (سهامی ـ تضامنی و غیره) را به اختصار بیان کرد. مهمترین    قانون تجاری در ایران که همان قانون تجارت است در 13/2/1311 به تصویب رسید.

انواع شرکتهای تجاری :

          شرکتهای تجاری از لحاظ ماهیت به دو نوع کلی تقسیم می شوند :

1.    شرکتهای تجاری انتفاعی : شرکتهایی که به قصد انتفاع و کسب سود به فعالیت تجاری می پردازند.

2.    شرکتهای تجاری غیر انتفاعی : شرکتهایی که هدف آنها کسب سود و انتفاع نمی باشد.

هر یک از دو نوع واحدهای تجاری فوق می توانند انفرادی ، تضامنی یا سهامی باشند.

تعریف شرکت  :

قانون تجارت شرکت را تعریف نکرده است اما قانون مدنی در ماده 571 شرکت را بشرح زیرتعریف کرده است: "شرکت عبارت است از اجتماع مالکین متعهد در شی ای واحد به نحو  اشاعه)

تعریف اصطلاحی شرکت :     

  شرکت عبارت است از اجتماع دو یا چند نفر که هر یک امکاناتی را با خود به درون اجتماع مذکور آورده و   بقصد کسب سود فعالیتی را انجام و منافع آن را به نسبت های معینی بین خود تقسیم نمایند.

ایجاد شرکت :

 شرکتها به دو صورت ، قهری یا اختیاری ایجاد می شوند. بعضی از شرکتها ممکن است بنا به اختیار ایجاد  نشود بلکه ممکن است قانون شرکتی را ملزم نماید تا ایجاد شود. طبق ماده 572 و 573 قانون تجارت   شرکت می تواند قهری یا اختیاری باشد.

تعریف شرکت تجاری :

          شرکت تجاری عبارت است از شرکتی است که بموجب عقد یا قراردادی بین دو یا چند نفر ایجاد گردیده و   بنا به توافق آورده های خود را بقصد تحصیل سود مشترکا" مورد تجارت قرار می دهند.

شرکت تضامنی :

شرکت یا شرکتهایی هستند که بر اساس عقد یا قراردادی به امور تجاری پرداخته و هدف آنها کسب سود   و تقسیـم آن بـر مبنای قرارداد توافقی بین شرکاء یا سهامداران است. این شرکتها می توانند براساس یا  اختیاری باشد توسط چند شریک تشکیل شوند و یا تعهدی هستند و براساس عقل و منطق یا قانونی   بوجود می آید.

انواع شرکت های تجاری :

ماده 20 قانون تجارت شرکتهای تجاری را به هفت نوع تقسیم کرده است.

1.    شرکتهای سهامی

2.    شرکتهای با مسئولیت محدود

3.    شرکتهای تضامنی

4.    شرکتهای مختلط غیر سهامی

5.    شرکتهای مختلط سهامی

6.    شرکت نسبی

7.    شرکتهای تعاونی

جدول ویژگیهای اساسی واحدهای انتفاعی   ویژگی موسسات انفرادی

      (صنعتی – پیشه وران - تجاریشرکتهای تضامنی

      (تضامنی – نسبی – مختلط)شرکتهای سرمایه ای

      سهامی با مسئولیت محدود، دولتی موسسات غیر تجاری

      دفتر حقوقی، موسسه  حسابرسیشرکتهای تعاونی

      مالکیتمتعلق به یک نفرمتعلق به دونفر و بیشترشرکت به تعدای سهامدار بیش از 3   نفر یا تعدادی شریک با مسئولیت محدود(بیش از دونفر ) و یا دولت و موسسات  دولتی تعلق دارد.موسسه متعلق به یک نفر یا بیشتـر می باشد.حداقل 7 نفر باید       باشد

      شخصیت حقوقی ندارد

      عمر واحدهای تجاریعمر موسسه در موارد زیر خاتمه می یابد.

      1 – یکی فوت صاحب سرمایه .

      2 – خاتمه دادن به کار واحدتجاری

      3 -  ورشکستگی واحد تجاری

      4 – مهاجرت یا دیوانگیعمرموسسه در موارد زیر خاتمه می یابد.

      1- فوت یکی از شرکاء

      2- ورشکستگی (شرکت یاشرکاء)

      3- انحلال

      4- براساس رای دادگاه

      5– خواسته حداقل یکی ازشرکاء

      6- تبدیل شرکت تضامنی به شرکت سهامی عام یا خاص

      7 – برای انجام فعالیتی که شرکت ایجاد شده باشد، فعالیت مورد نظر خاتمه یابد.

عمر موسسه درموارد زیر خاتمه می یابد:

      1 – ورشکستگی

      2 – انحلال و تصفیه اختیاری

      3 – بنا بر حکم قانون

       عمرموسسه درموارد زیرخاتمه می یابد

      1 – انحلال اختیاری

      2 – بنابر حکم دادگاهعمر شرکتهای مزبور در موارد زیر خاتمه می یابد:

      1- انحلال توسط مجمع فوق العاده

      2 – کاهش اعضاء به کمتر از 7 نفر

      3 - اتمام مدت شرکت که در اساسنامه شرکت تصویب شده است .

      4 – ورشکستگی       

      مسئولیت نسبت به پرداخت بدهیهااگر موسسه قادر به پرداخت بدهی خود نباشد از   اموال شخصی صاحب موسسه طلب خود را می گیرندیکی از شرکاء بدهی داشته باشد    بدهکار از سرمایه شرکاء طلب خود را می گیرد. مسئولیت هر یک از شرکاء ضامن در   تعدیه دیون شرکت برای پرداخت بدهی کافی نباشد. طلبکاران می توانند مطالبات خود را از اموال شخصی شرکت تامین کنند.براساس سرمایه و سهامی که سهامداران در  شرکت دارند.

  مسئولیت سهامداران منحصر به مبلغی است که در شرکت سرمایه گذاری کرده اند و  بیش از آن نسبت به بدهیهای شرکت تعهد و مسئولیتی ندارد.طلبکار از اموال شخصی  موسسه ثبت به پرداخت بدهی مسئولیت تضامنی دارند. در صورتیکه نتوانند بدهیهای      طلبکاران را از شرکت پرداخت نمایند. طلبکار می توانند با حکم قانون از اموال شخصی صاحب موسسه بدهی خود را دریافت کنند.براساس تعداد سهام که درتعاونی  وجوددارد  بدهی قابل پرداخت می باشد به نسبت سهام اعضاء برای اموال شخصی  مسئولیت دارند اما برای اموال عمومی و دولتی مسئولیت تضامنی دارند.

   مجمع عمومیندارداختیاریاجباریاختیاریاجباری  سرمایهنامحدودبراساس اعلام سرمایه در شرکتنامه با اساسنامهحداقل 5 میلیون

   ریال نامحدودحداقل 1 میلیون ریالپاداش مدیرانــبراساس توافق شرکاءحداقل 5% سود قابل پرداختــحداقل 5% سود قابل پرداخت می باشد.